در حال بارگذاری ...
پنج‌شنبه 1 خرداد 1404

برگـزاری وبینار پژوهـشی ژرنال کـلاب هنر نقد و بررسی مقـاله

عاشورا و محرم را می‌توان ماندگارترین و تاثیرگذارترین رویداد تاریخی تشیع دانست. فرهنگ عاشورا بسیار غنی است و حتی متضمن حیات بسیاری از نمادهای ملی، عرفانی و مذهبی نیز شده است. از سوی دیگر در آن نمایش‌های آئینی، هنر تصویری متنوعی دیده می‌شود. اگر چه پوشش عزاداران مشکی است اما در پرچم‌ها رنگ‌های متنوعی دیده می‌شود. پارچه‌هایی که نخل ها را پوشش می‌دهند از نظر رنگ بسیار متنوع هستند. همچنین در قسمت‌های مختلف علامت پارچه‌های دستبافت و گلدوزی شده و پرهای بزرگ رنگی و پرهای طاووس استفاده می‌شود

یکی دیگر از اینگونه نمادها که گاهی اوقات در بعضی از علامت‌ها دیده می‌شود، براق است. براق موجودی است مرکب از سر انسان، اسب بالدار، در بسیاری از نقاشی‌های خمسه نظامی و معراج‌نامه‌ها می‌توان آن را دید که پیامبر اسلام سوار بر براق به معراج می‌رود. در بعضی از نمونه‌ها براق دارای دم طاووس است.

نماد دیگر که در علامت وجود دارد، پنجه است. در فرهنگ شیعی ایران این پنجه یاد آور پنج تن‌آل عباست و همچنین دست بریده حضرت عباس (ع) است که در واقعه کربلا زمانی‌که برای تشنگان صحرای کربلا آب می‌آوردند دست خود را از دست دادند. به همین جهت در فصل گرما در همه جای ایران بسیاری از مردم که نذر دارد آب خنک رایگان در اختیار تشنگان قرار می‌دهند و معمولا کاسه‌هایی که برای آب خوردن در کنار این آبخوری‌ها وجود دارد، وسط آن یک پنجه دست دیده می‌شود.

و اینگونه است که نمی‌توان نقش هنر را در عزاداری ماه محرم نادیده گرفت. هنر در مراسم عاشورا همانند یک رسانه عمل می‌‌کند. گاهی در پرده‌خوانی و نقاشی‌های خیالی دیده می‌شود، گاهی در علامت. تیعه‌های علامت معمولا دارای نقوش هستند که تصویر پیامبر امامان و خط‌نوشته‌ها را در بر دارند.

حبیب‌الله صادقی از نقاشان معاصر معتقد است که با مطالعه‌ بیشتر روی هنر مدرن می‌توان به قرائت تازه‌ای از مضمون عاشورا در آثار نقاشی معاصر رسید. این نقاش چندی بیش گفته بود: نقاشی مدرن ما خالی از موضوع کربلا و عاشورا نیست. محرم و عاشورا در هنر مدرن خیلی پویاتر و باشکوه‌تر دنبال شد. در دوره نقاشی قهوه‌خانه‌ای هنرمندان سعی می‌کردند همه‌چیز را عین به عین تصویرسازی کنند؛ اما هنرمندان معاصر ما که با مفاهیمی مانند جنگ و انقلاب سر و کار داشتند، توانستند آثار فاخر و جامعی را با محوریت قیام عاشورا خلق کنند.

در همه ی حوزه های هنری از جمله گرافیک و تصویرسازی مدرن نیز نفوذ این نمادها به وضوح دیده می شود و هنرمندان این عرصه با ترجمانی جدید و نگاهی نو این مضامین مذهبی را به نمایش گذاشته اند.

لینک ورود به وبینار            https://vlearn.rayda.ir/p672t3yte9r1/